DisplayPort czy HDMI – które złącze warto wybrać?
HDMI i DisplayPort to złącza, które cieszą się obecnie dużą popularnością. Wspólnym ich mianownikiem jest to, że umożliwiają one przesyłanie cyfrowego dźwięku i obrazu w wysokiej rozdzielczości z urządzenia źródłowego do wyświetlacza. Co więcej, przy pomocy obu rodzajów złączy możesz podłączyć do komputera zarówno monitor, jak i telewizor. Czym zatem różnią się oba typy portów? I co jeszcze warto o nich wiedzieć? Odpowiadamy.
Wiele osób uważa, że HDMI i DisplayPort różnią się tylko kształtem wtyczki. W praktyce istnieje pomiędzy nimi sporo różnic, mimo że oba porty wyglądają bardzo podobnie. Na co dzień spełniają podobną rolę, jednak różnią się między sobą rozmaitymi funkcjonalnościami.
DisplayPort
DisplayPort to interfejs cyfrowy, który na rynku pojawił się w 2006 roku. Jest nieco mniej popularny od HDMI, lecz coraz częściej się go używa i wiele urządzeń jest z nim kompatybilnych. Zaprojektowała go VESA (ang. Video Electronics Standards Association), czyli konsorcjum zajmujące się standaryzacją w dziedzinie grafiki komputerowej. Na początku złącze DisplayPort miało – przede wszystkim – zapoczątkować nowy sposób podłączania monitorów do komputera.
DisplayPort – do czego służy?
Złącze DisplayPort umożliwia połączenie pomiędzy komputerem a monitorem oraz: systemem kina domowego, telewizorem, projektorem oraz różnego rodzaju wyświetlaczami wielkoformatowymi. Od początku stanowił on znakomitą alternatywę dla portów VGA lub DVI, które często występowały w starszych urządzeniach.
DisplayPort – rodzaje i przepustowość
Można wyróżnić kilka wariantów złącza DisplayPort. Na początku warto jednak wyjaśnić termin „częstotliwość odświeżania obrazu”, który będzie się pojawiał w opisie każdego z nich. To – innymi słowy – ilość obrazów, które pojawiają się na ekranie w ciągu 1 sekundy. Przykładowo, częstotliwość odświeżania obrazu na poziomie 60 Hz oznacza, że monitor odnawia obraz na ekranie 60 razy w ciągu 1 sekundy. Jeszcze inaczej można powiedzieć, że przesyła on obraz wideo z prędkością 60 klatek na sekundę.
Poniżej opisujemy poszczególne wersje złącza DisplayPort.
- DisplayPort 1.0-1.1a – ich przepustowość wynosi 8,64 Gbit/s, wspierają one rozdzielczość: Full HD (przy częstotliwości odświeżania 144 Hz), QHD (przy częstotliwości odświeżania 75 Hz), 4K (przy częstotliwości odświeżania 30 Hz).
- DisplayPort 1.2-1.2a – wspierają obraz o rozdzielczości 4K (przy częstotliwości odświeżania 75 Hz), Full HD (przy częstotliwości odświeżania 240 Hz) i QHD (przy częstotliwości odświeżania 165 Hz). Prędkość przesyłania danych wynosi tu maksymalnie 17,28 Gbit/s.
- DisplayPort 1.3 – to obecnie bardzo często wykorzystywana wersja tego portu, przesyła dane z prędkością 25,92 Gbit/s. Może obsługiwać nawet takie rozdzielczości, jak 8K (przy częstotliwości odświeżania obrazu 30 Hz), 4K (przy częstotliwości odświeżania obrazu 120 Hz), QHD (przy częstotliwości odświeżania 240 Hz) oraz Full HD (przy częstotliwości odświeżania 240 Hz).
- DisplayPort 1.4-1.4a - najpopularniejsze wersje złącza, obsługują rozdzielczości nawet takie, jak 8K (przy częstotliwości odświeżania 30 Hz lub 60 Hz z DSC), 4 K (przy częstotliwości odświeżania 240 Hz), QHD (przy częstotliwości odświeżania 240 Hz),Full HD (przy częstotliwości odświeżania 240 Hz). Ich przepustowość to 25,92 Gbit/s.
- DisplayPort 2.0 – to najnowsza wersja złącza DisplayPort. Dzięki niej możliwe jest przesyłanie wideo z prędkością wynoszącą maksymalnie 77,4 Gbit/s i obsługa nawet tak oszałamiających rozdzielczości, jak 16K (przy częstotliwości odświeżania 60 Hz) – to pierwszy standard, który pozwala na jej obsługę. Wspiera on również rozdzielczości takie, jak: 8K i 10 K. Najnowsze urządzenia z takimi portami mają pojawić się pod koniec 2020 r. lub na początku 2021 r. Złącze to jest kompatybilne z poprzednimi wersjami DisplayPortu, Thunderboltem 3 oraz USB-C. W praktyce oznacza to, że monitor oraz inne wyświetlacze można podłączyć z komputerem przy pomocy jednego kabla.
DisplayPort występuje również w trzech podstawowych wielkościach.
- Pełnowymiarowy DisplayPort – pojawia się w monitorach, monitorach i kartach graficznych.
- Mini DisplayPort – można go znaleźć w notebookach, od 2008 do 2017 roku wykorzystywano go w większości komputerów Apple (tj. MacBook, MacBook Air oraz MacBook Pro), producent ten zamienił go jednak w pewnym momencie na Thunderbolt, który można stosować zamiennie z mini DisplayPortem. Złącze to ma również jedynie 7,55 mm. Dlatego też, dzięki kompaktowym rozmiarom zmieści się nawet od 4 do 6 takich złączy na karcie graficznej.
- Micro DisplayPort – umieszczony jest w tabletach, smartfonach i ultrabookach (czyli wyjątkowo smukłych i wąskich komputerach mobilnych).
DisplayPort – dodatkowe funkcjonalności
DisplayPort umożliwia podłączenie monitora i telewizora również do konsoli. Dzięki najnowszemu wariantowi, DisplayPort 2.0, możliwe jest również szeregowe podłączenie kilku wyświetlaczy przy pomocy jednego złącza. W takim przypadku do komputera należy podłączyć jeden monitor, następnie drugi, trzeci, itd. Do stworzenia wieloekranowego środowiska wystarczy więc zaledwie jeden komputer ze złączem DisplayPort.
DisplayPort pobiera także mniejszą ilość energii niż HDMI. Ponadto, pełnowymiarowe złącza tego typu w większości posiadają mechanizm blokujący, który zapobiega ich przypadkowemu odłączeniu od wtyczki. Są w stanie przesyłać dane na jednej, dwóch lub maksymalnie czterech liniach transmisyjnych.
DisplayPort obsługuje również cyfrowy dźwięk o rozdzielczości 24 bitów i 192 kHz. Wiele przewodów do złącza wyposażonych jest w DisplayPort Content Protection, który zapewnia ochronę przed kopiowaniem danych. Złącze to ma jednak również i wady: nie obsługuje danych, które są przesyłane przez Ethernet oraz nie ma zwrotnego kanału audio.
DisplayPort – przewody i ich wpływ na rozdzielczość
Warto powiedzieć także kilka słów o długości przewodów i ich wpływie na rozdzielczość. Przykładowo, obraz o rozdzielczości 4K można przesłać maksymalnie z odległości 2 m. Im dłuższy jest kabel, tym gorsza jakość obrazu. Przesyłając obraz z odległości 15 m, rozdzielczość zmniejsza się do Full HD. Na odległość 5 m można z powodzeniem natomiast przesłać obraz w rozdzielczości WQXGA, czyli 2560×1600 px. Oficjalnie przewód do tego złącza może mieć maksymalnie 50 m.
HDMI
HDMI to złącze, które zostało zaprojektowane w 2002 roku. HDMI to skrót od „high definition multimedia interface”, czyli – w tłumaczeniu na polski – od multimedialnego interfejsu wysokiej rozdzielczości. Złącze to pojawiło się na rynku za sprawą HDMI Licensing, czyli stowarzyszenia założonego przez sześciu gigantów elektroniki użytkowej, takich jak.: Thomson, Sony, Toshiba, Panasonic, Phillips, Sillicon Image, Hitachi. Ich wspólnym celem było ustanawianie powszechnych standardów komunikacyjnych.
HDMI – do czego służy?
HDMI to pierwszy port, który umożliwił przesyłanie cyfrowego sygnału wideo oraz dźwięków bez straty jakości, przy pomocy jednego kabla. Na początku ważne było to, że potrafił to robić przy swoich kompaktowych rozmiarach oraz to, że bardzo ułatwił okablowanie domowych zestawów audio/wideo.
Warto zaznaczyć, że HDMI to standard szeroko rozpowszechniony wśród telewizorów, gdzie np. DisplayPort można spotkać niezwykle rzadko. Często występuje również w projektorach oraz komputerach domowych. Wynika to z tego, że HDMI Licensing od początku koncentrowało się na połączeniu telewizorów z urządzeniami nadającymi. Dziś to złącze pojawia się m.in.: odtwarzaczach Blu-Ray, kamerach, aparatach cyfrowych, konsolach do gier, laptopach oraz komputerach typu All-in-One. Dzięki HDMI można podłączyć do siebie dwa dowolne urządzenia, które są zgodne z tym standardem.
Od czasu pojawienia się HDMI na rynku, użytkownikom zaprezentowano kilka jego wersji:
- HDMI 1.0-1.2a – cechują się przepustowością na poziomie 3,96 Gbit/s, wpierają rozdzielczość QHD (przy częstotliwości odświeżania 30 Hz) oraz FHD (przy odświeżaniu 60 Hz),
- HDMI 1.3-1.3a – przesyłają dane z prędkością 8,16 Gbit/s i gwarantują kompatybilność ze standardem Full HD (przy częstotliwości odświeżania 144 Hz) oraz QHD (przy 75 Hz).
- HDMI 1.4-1.4b – najpowszechniejsze standary HDMI, przesyłają dane z prędkością 8,16 Gbit/s, wpierjąa rozdzielczość Full HD (przy odświeżaniu 144 Hz), QHD (przy 75 Hz) oraz 4K (przy 30 Hz).
- HDMI 2.0-2.0b – ich przepustowość wynosi 14,4 Git/s, złącza te są również kompatybilne z urządzeniami wyposażonymi w HDMI pierwszej generacji, wspierają rozdzielczość FHD (przy częstotliwości odświeżania 240 Hz), QHD (przy odświeżaniu 144 Hz) oraz 4K (przy odświeżaniu 60 Hz).
- HDMI 2.1 – złącze posiadające największe możliwości spośród innych portów HDMI, prędkość przesyłania danych wynosi maksymalnie 42,6 Gbit/s. Obsługuje ono nawet takie rozdzielczości, jak 10 K (przy częstotliwości odświeżania 30 Hz), 8K (przy odświeżaniu 60 hz), 4K (przy częstotliwości 120 Hz), QHD (przy 240 Hz) i FHD (przy częstotliwości 240 Hz). W praktyce złącze to nie jest jeszcze zazwyczaj w pełni wykorzystywane. Wraz z rozwojem technologii będzie ono jednak stosowane coraz częściej – można powiedzieć, ze jest ono „złączem przyszłości”.
HDMI występuje najczęściej w trzech rozmiarach.
- Pełnowymiarowe HDMI (typ-A) – standardowe, 14-milimitrowe złącze w kształcie prostokąta ze ściętymi rogami, pojawia się głównie w telewizorach, rzutnikach, laptopach oraz kartach graficznych.
- Mini HDMI (typ-C) – mniejsze HDMI, występuje w smartfonach, tabletach, laptopach.
- Micro HDMI (typ-D) – najmniejsze HDMI, pojawia się w tabletach, smartfonach.
Sprawdź naszą ofertę monitorów HDMI!
HDMI – technologia ARC i eARC
HDMI, w przeciwieństwie do DisplayPortu, od wersji 1.4 posiada również zwrotny kanał audio (ARC, ang. Audio Return Channel). Technologia ta pozwala zmniejszyć ilość kabli, których używa się do pobierania sygnału audio z różnych urządzeń. Przydaje się zwłaszcza wtedy, gdy telewizor otrzymuje sygnał audio i wideo z anteny telewizyjnej. Zwrotny kanał audio umożliwia przesłanie strumienia audio prosto do amplitunera w oparciu o HDMI, bez potrzeby korzystania z dodatkowych przewodów. Przypominamy, że amplituner to urządzenie przeznaczone do odbierania i przesyłania sygnałów dźwiękowych z i do innych urządzeń.
Warto zaznaczyć, że najnowsza wersja HDMI, czyli HDMI 2.1 wyposażona jest w technologię eARC. Pozwala ona wykorzystać zaawansowane formaty dźwiękowe i uzyskać głębię dźwięku przestrzennego o kinowej jakości. Jest to możliwe dzięki temu, że zwrotny kanał audio ma w tej wersji szersze pasmo, dzięki czemu może przesyłać jeszcze większą ilość danych. Cyfrowy sygnał audio nie musi być dzięki temu kompresowany, w praktyce okazuje się bardziej szczegółowy, bogaty i żywy.
HDMI – dodatkowe funkcjonalności
Dużym atutem HDMI jest to, że wybrane kable przesyłają sygnał Ethernet. Pozwalają one na szybką komunikację pomiędzy urządzeniem HDMI a internetem. Dzięki temu nie trzeba wykorzystywać dodatkowego kabla Ethernet do urządzeń bazujących na protokole IP. Oznacza to, że wystarczy, iż jedno urządzenie z kina domowego jest podłączone do routera, a inne, które posiadają sieciowe funkcje, również mogą podłączyć się z internetem, by wykorzystać swój potencjał przy pomocy złączy HDMI. Dzięki temu nie trzeba łączyć tych urządzeń z kablem sieciowym.
HDMI 2.1 obsługuje również dynamiczne HDR. Oznacza to, że można dostosowywać parametry obrazu i zmieniać jego ustawienia podczas odtwarzania treści – dzięki temu możliwe jest uzyskiwanie obrazów wyższej jakości. W wersjach od HDMI 2.0. dźwięk i obraz pojawiają się również bez zbędnych opóźnień, co docenią szczególnie gracze oraz streamerzy. W wersjach tych obsługiwany jest również współczynnik proporcji 21:9, co zwiększa filmowe doznania nawet w domowym zaciszu.
Dzięki HDMI 2.1 można korzystać również z technologii VRR, która ma duże znaczenie dla osób używających konsoli do gier. Poprawia płynność obrazu i eliminuje problem jego przycinania się podczas rozgrywek (do czego często dochodzi w wyjątkowo dynamicznych momentach). HDMI wspiera również technologię CEC (ang. Consumer Electronics Control), dzięki której można sterować kilkoma urządzeniami przy pomocy jednego pilota. Warto dodać, że w złącze HDMI wyposażone są również gogle VR.
W złączach HDMI, aby odpowiednio utrzymać wtyczkę w gnieździe, najczęściej wykorzystywany jest mechanizm tarcia. Tylko w niektórych wersjach zastosowane są mechanizmy blokujące, które eliminują problem ewentualnego poluzowania się kabla.
HDMI – przewody i ich wpływ na rozdzielczość
Przewody HDMI najczęściej są krótkie i mają około 1-2 m. Nie wiadomo dokładnie, przy jakiej długości kabla sygnał powinien być wzmocniony, ale w praktyce już po 2 metrach warto korzystać ze wzmacniacza sygnału HDMI. Długość samych kabli wynosi czasem 5, 15 lub nawet 30 m, jednak nie zawsze zapewniają one odpowiednią jakość. W przypadku HDMI długość kabla nie musi mieć odgórnie określonej długości, choć – trzeba pamiętać – im jest on dłuższy, tym gorsza jakość transmisji.
Łączenie HDMI z DisplayPortem
W jaki sposób połączyć jednak laptop z portem HDMI do monitora ze złączem DisplayPort (lub na odwrót)? Do tego służy specjalny kabel HDMI - DisplayPort (HDMI-DP) lub DisplayPort – HDMI (DP-HDMI). Warto zwrócić uwagę na kolejność, ponieważ ukazuje ona kierunek połączenia. Jeżeli chcesz podłączyć urządzenia o dwóch różnych portach, umożliwi Ci to adapter.
Dobór złącza do karty graficznej
Gracze powinni zwrócić uwagę również na dobór złączy do karty graficznej. Przykładowo, jeżeli posiadasz kartę graficzną NVIDIA GeForce, a Twój monitor wyposażony jest w G-SYNC (technologię pozwalającą na dostosowywanie odświeżania ekranu), musisz mieć DisplayPort, aby poszczególne moduły odpowiednio ze sobą działały. Jest to istotne ze względu na płynność obrazu. Technologia G-SYNC i konkurencyjna dla niej FreeSync zapobiegają znanemu gamerom zjawisku rozrywania obrazów. Jeśli posiadasz kartę graficzną AMD Radeon oraz technologię FreeSync (dostosowującą odświeżanie ekranu podobnie jak G-SYNC), możesz mieć zarówno DisplayPort, jak i HDMI, aby poszczególne moduły odpowiednio ze sobą działały.
Przeczytaj również: Jaką kartę graficzną wybrać?
Podsumowanie
Jeśli chodzi o jakość obrazu, im nowsza wersja złączy, tym większa obsługiwana rozdzielczość. DisplayPort umożliwia obsługę rozdzielczości nawet takiej, jak 16K, czego nie potrafi – póki co – HDMI, choć najnowsza jego wersja również cechuje się znakomitymi parametrami. W przypadku zarówno starszych, jak i nowszych wersji złączy, warto zadbać o odpowiedni, wystarczająco dobry i nie za długi kabel, który umożliwi odpowiednią obsługę rozdzielczości i przepustowości.
Zdecydowanie większą przepustowość ma obecnie najnowszy standard DisplayPort 2.0 – jest to przepustowość najwyższa na rynku. W tym momencie niewiele urządzeń jest w stanie wykorzystać jednak możliwości tego złącza w pełni, podobnie zresztą jak HDMI 2.1. Dużo częściej można znaleźć dziś urządzenia z portami DisplayPort 1.4 czy HDMI 1.4, które również szybko przesyłają dane oraz obsługują duże rozdzielczości.
Jeśli chodzi o jakość przesyłanego dźwięku, nie ma większej różnicy między HDMI a DisplayPortem. HDMI obsługuje dodatkowo kanał zwrotny audio (ARC), DisplayPort – nie. Dla niektórych profesjonalistów ważna jest z kolei możliwość obsługi wielu wyświetlaczy przy pomocy jednego kabla – taką opcję oferuje natomiast jedynie DisplayPort.
Złącze to występuje również w coraz popularniejszych goglach VR. Port ten można znaleźć w większości laptopów konsumenckich, podczas gdy DisplayPort raczej pojawia się w duecie z HDMI – przede wszystkim – w laptopach biznesowych. Obecnie bardzo wiele urządzeń, w tym również tych w RNEW, wyposażonych jest w oba rodzaje portów, co daje użytkownikom jeszcze większe możliwości.
Przeczytaj również: Rodzaje złącz i gniazd komputerowych