Składanie komputera od zera – jak się do tego zabrać? Spokojnie, przeprowadzimy Cię przez cały ten proces! Czym kierować się przy doborze komponentów komputera? Jak podłączyć zasilacz do płyty głównej? A tak właściwie – od czego zacząć składanie komputera? Odpowiedzi na wszystkie te pytania znajdziesz w tym poradniku!
Przy okazji przedstawimy garść cennych porad, dzięki którym unikniesz niepotrzebnych problemów przy składaniu komputera z części. Dowiedz się, jak krok po kroku stworzyć własnego peceta – od rozpakowania pierwszej paczki z częściami, po pierwsze uruchomienie komputera i instalację systemu operacyjnego. Zapraszamy do lektury!
Podstawowe elementy budowy komputera
Zacznijmy od listy – a konkretniej, od dwóch: listy potrzebnych narzędzi i akcesoriów oraz listy komponentów, z których złożymy komputer. Ten poradnik dotyczy składania komputera stacjonarnego. Piszemy w nim jedynie o składaniu jednostki systemowej – czyli głównej części zestawu komputerowego. Po złożeniu trzeba będzie jeszcze we własnym zakresie dobrać do niej urządzenia peryferyjne, takie jak mysz, klawiatura czy monitor (psst, w Rnew oferujemy monitory poleasingowe w bardzo atrakcyjnych cenach).
Lista 1: Narzędzia i akcesoria potrzebne do złożenia komputera:
- Śrubokręt krzyżowy duży,
- Śrubokręt krzyżowy mały,
- Latarka (może być w smartfonie),
- Mata antystatyczna (wymiary 40x40 cm lub zbliżone),
- Pasta termoprzewodząca.
Lista 2: Komponenty komputera stacjonarnego:
Od czego zacząć składanie komputera - poradnik?
Wspomnieliśmy już, że płyta główna jest podstawowym komponentem komputera i to do niej podłącza się wszystkie jego pozostałe podzespoły. Dlatego to właśnie od płyty głównej najlepiej rozpocząć kompletowanie naszego „składaka”. Przed wyborem płyty dobrze jest jednak jeszcze określić przeznaczenie komputera oraz ustalić budżet. To ważne, bo wybór danej płyty będzie miał bezpośrednie przełożenie na wydajność i cenę wszystkich kolejnych dobieranych podzespołów.
Określ przeznaczenie swojego PC
Zanim jeszcze zaczniesz kompletować podzespoły komputera, zadaj sobie kluczowe pytanie – jakie będzie jego podstawowe przeznaczenie? Czy ma to być komputer do pracy biurowej, grania w gry, tworzenia muzyki, do obsługi AutoCAD-a, czy może wystarczy ci zwykłe przeglądanie internetu i sporadyczne projektowanie grafik na social media? Oto kilka wskazówek, które warto wziąć pod uwagę przy dobieraniu konfiguracji komputera pod własne potrzeby:
- W przypadku komputera do prac biurowych dobrze sprawdzą się procesory Intel Core i3 lub AMD Ryzen 3.
- Raczej unikaj stosowania procesorów Intel Pentium lub Celeron. Choć niegdyś nazwa pierwszego z wymienionych była uznawana za synonim wysokiej mocy obliczeniowej, to obecnie zarówno układy Pentium, jak i Celeron, są jednostkami budżetowymi o niskiej wydajności. O wiele lepszym rozwiązaniem jest wybór często tańszych, a osiągających lepsze wyniki, procesorów Intel Core (serii Core i3, i5, i7 lub i9).
- Jeżeli zależy Ci na złożeniu komputera, na którym swobodnie pograsz w gry, to dobrym wyborem będzie procesor AMD Ryzen 7 lub Intel Core i5 – są to uniwersalne układy, które sprawdzą się zarówno przy „domowym” korzystaniu z komputera, jak i przy realizacji bardziej wymagających zadań.
- Jeżeli szukasz komputera, na którym uruchomisz najnowsze gry i programy architektoniczne, to wybierz procesor z dużą liczbą rdzeni i wątków. Mogą to być procesory Intel Core i7 lub i9.
- Pamięć RAM – w komputerze do bardziej wymagających zadań przyda Ci się przynajmniej 16 GB pamięci RAM, przy czym sugerujemy montaż 32 GB w takim zestawie.
- Karta graficzna – w komputerze do gier lub obróbki wideo powinna mieć przynajmniej 4 GB (a najlepiej 8 GB) pamięci. W przypadku komputera do pracy biurowej 1 GB powinien w zupełności wystarczyć.
- Zintegrowana karta dźwiękowa sprawdzi się zarówno w komputerze gamingowym, jak i biurowym. Jeżeli jednak składasz komputer do pracy z dźwiękiem, to w przyszłości dołącz do niego zewnętrzną kartę dźwiękową na USB.
udowa własnego komputera to projekt – jak wszyscy dobrze wiemy, przy realizacji każdego projektu trzeba mierzyć siły na zamiary. Dlatego teraz przejdźmy do kwestii budżetu.
Określ jakim budżetem dysponujesz
Już na starcie określ, jaki budżet chcesz przeznaczyć na składany komputer. W tym miejscu podpowiemy kilka słów na temat tego, jak taki budżet zoptymalizować:
- Wybieraj części poleasingowe – są objęte gwarancją i tańsze od nowych podzespołów, a często nie ustępują im pod względem jakości działania.
- Niektórych komponentów możesz poszukać na portalach aukcyjnych – odradzamy jednak to rozwiązanie osobom, które nie mają możliwości sprawdzenia ich zaraz po zakupie. Składanie komputera z części to proces, który może trwać nawet kilka tygodni. Jeśli po czasie okaże się, że skompletowany zestaw nie działa jak należy, diagnoza problemu może wymagać doświadczenia, a sprzedawca nie zawsze będzie skory do wymiany części bądź zwrotu pieniędzy.
- Warto rozważyć zakup obudowy z wbudowanym zasilaczem – zazwyczaj za taki zestaw zapłacisz mniej, niż gdybyś kupował obudowę i zasilacz osobno.
- Wybieraj obudowy i płyty główne zgodne ze standardem ATX – to obecnie najpopularniejszy standard konstrukcyjny płyt głównych i obudów na rynku. Jeżeli oba komponenty są zgodne ze standardem ATX, to z łatwością spasujesz je ze sobą. To po pierwsze. Po drugie, komponenty ATX są zazwyczaj tańsze niż np. Mini-ITX, eATX czy inne standardy, ponieważ jest ich najwięcej na rynku.
W praktyce na składany komputer możesz wydać od około 200 zł aż po nieograniczoną kwotę. Na rynku dostępne są procesory kosztujące zaledwie kilka złotych, jednak pod względem wydajności nie dorównują one swoim droższym i nowszym odpowiednikom.
Kompatybilność podzespołów komputerowych – jak sprawdzić?
Zanim przejdziesz do składania komputera lub ostatecznego planowania jego konfiguracji, musisz sprawdzić kompatybilność poszczególnych podzespołów. Co dokładnie mamy na myśli? Nie każdy procesor czy pamięć RAM pasuje do danej płyty głównej, podobnie jak nie każdy zasilacz jest w stanie „udźwignąć” określoną konfigurację. Oto kilka wskazówek, które pomogą Ci upewnić się, że wybrane komponenty będą ze sobą współpracować.
-
Sprawdź specyfikację płyty głównej na stronie producenta
Nawet jeśli kupujesz płytę główną z drugiej ręki, sprzedawca powinien udzielić Ci pełnej informacji na temat modelu tego podzespołu. Nazwa modelu jest często nadrukowana na samej płycie, zwykle na spodzie lub w okolicach gniazda procesora. Po ustaleniu modelu sprawdź w internecie jego parametry.
Oto kluczowe informacje, na które warto zwrócić uwagę:
- Standard płyty głównej – czy jest zgodna ze standardem ATX (305×244 mm), Micro-ATX (244×244 mm), Mini-ITX (170×170 mm), eATX (305×277 mm) czy Mini-STX (305×277 mm)? Standard konstrukcji płyty powinien odpowiadać standardowi obudowy, abyś mógł bez problemu zamocować ją w jej wnętrzu. Najpopularniejszym standardem jest ATX, który polecamy większości użytkowników.
- Socket procesora – socket to gniazdo procesora na płycie głównej. Na rynku znajdziesz płyty główne z różnymi typami gniazd, dlatego kluczowe jest dopasowanie go do procesora. Procesory AMD korzystają m.in. z gniazd AM4 oraz AM5. Układy Intel wykorzystują gniazda takie jak LGA 1155, LGA 1156 (zwane również socket 1155 czy socket 1156).
-
Sprawdź, jaki rodzaj pamięci RAM obsługuje Twoja płyta główna
Na rynku znajdziemy moduły pamięci RAM wykonane w różnych standardach – nie każdy z nich jest obsługiwany przez każdą płytę główną.
Przykładowo:
- DDR3 to układy działające przy napięciu 1,5 V i częstotliwości od 800 do 2400 MHz. Ich przepustowość wynosi od 6,4 do 19,2 GB/s.
- DDR4 działa przy napięciu 1,2 V i częstotliwości od 1600 do 3200 MHz. Ich przepustowość wynosi od 12,8 do 25,6 GB/s.
Które działają szybciej? Odpowiedź jest prosta – im wyższa liczba po skrócie DDR, tym pamięć działa szybciej. Prędkość działania pamięci jest wypadkową częstotliwości taktowania i przepustowości.
Obecnie DDR3 i DDR4 są najczęściej stosowane przez użytkowników, jednak podczas poszukiwań pamięci RAM można natrafić także na starsze DDR2, jak i najnowsze DDR5 oraz zapowiadane DDR6.
Przed wyborem kości pamięci koniecznie sprawdź, jaki standard DDR obsługuje Twoja płyta główna. Zwróć uwagę nie tylko na standard DDR, ale również na obsługiwaną częstotliwość taktowania – nie każda płyta będzie wspierać najwyższe dostępne wartości.
-
Sprawdź, czy Twój procesor jest kompatybilny z płytą główną
Na stronie producenta płyty głównej znajdziesz listę obsługiwanych procesorów – warto ją przejrzeć przed dokonaniem zakupu. Alternatywnie możesz najpierw wybrać procesor, a następnie sprawdzić, które płyty główne są z nim kompatybilne.
Dowiedz się więcej:
Dobór mocy zasilacza do zestawu komputerowego
Ostatni etap sprawdzania kompatybilności podzespołów jest na tyle istotny, że postanowiliśmy poświęcić mu osobny akapit. Zdarza się, że mimo poprawnego podłączenia wszystkich części komputer nie chce się uruchomić, choć teoretycznie są one ze sobą kompatybilne. Często winowajcą takiej sytuacji jest zasilacz.
Aby uniknąć problemów, wykonaj następujące kroki:
- Sprawdź i zsumuj pobór mocy wszystkich podzespołów – parametr ten jest podawany w watach (np. 65 W).
- Dodaj 10–20% zapasu mocy – zasilacz powinien zawsze mieć rezerwę mocy, aby zapewnić stabilną pracę systemu.
- Uzyskana wartość to minimalna moc zasilacza, którego potrzebujesz – wybierz model o mocy równej lub wyższej od obliczonej wartości.
Jak złożyć komputer krok po kroku?
Opisaliśmy już wszystkie podstawowe komponenty komputera oraz wskazaliśmy, na co zwrócić uwagę przy ich kompletowaniu. Wreszcie możemy przejść do sedna dzisiejszego artykułu – jak krok po kroku złożyć komputer. Zanim przystąpisz do montażu, warto odpowiednio przygotować przestrzeń roboczą. Optymalne stanowisko to biurko o blacie 120×50 cm.
- Po jednej stronie biurka umieść matę antystatyczną.
- Po drugiej stronie połóż rozkręconą, poziomo ustawioną obudowę komputera.
- Opakowania z częściami i narzędzia rozmieść tak, aby mieć do nich swobodny dostęp.
Ważne wskazówki dotyczące bezpieczeństwa
- Unikaj niepotrzebnego dotykania komponentów rękami i układania ich na niezabezpieczonej powierzchni. Po rozpakowaniu części umieszczaj je na macie antystatycznej lub na pudełku.
- Nasze ciało przenosi ładunki elektrostatyczne – przed dotykaniem podzespołów warto się „uziemić”, np. dotykając kaloryfera lub metalowej części obudowy komputera.
Uwaga!W tym poradniku opisujemy jedynie podstawowe etapy instalacji poszczególnych części komputera. Zawsze zalecamy zapoznanie się z instrukcją montażu każdego komponentu, aby uniknąć błędów i uszkodzeń.
Czas montażu: około 1 godziny.
Krok 1 – Montaż zasilacza w obudowie
Zasilacz montuje się z tyłu obudowy – najczęściej na dole, choć w niektórych modelach umieszcza się go u góry. Miejsce przeznaczone na zasilacz jest łatwe do zlokalizowania – znajdziesz tam szyny montażowe, otwory na gniazda do podłączenia kabli zasilania oraz wywietrzniki dla wentylatora.
Po umieszczeniu zasilacza w odpowiednim miejscu przykręć go za pomocą śrub montażowych – otwory do ich zamocowania znajdują się po zewnętrznej stronie obudowy.
Ważna uwaga
W niektórych przypadkach lepszym rozwiązaniem może być inna kolejność montażu – najpierw płyta główna, a dopiero później zasilacz. Wszystko zależy od konstrukcji płyty głównej.
- Jeśli płyta główna zajmuje prawie całą dostępną przestrzeń montażową, wygodniej będzie zamontować ją przed instalacją zasilacza.
Krok 2 – Montaż płyty głównej
Jeżeli dopasowałeś standard płyty głównej do standardu obudowy, jej montaż powinien przebiec bez problemów.
Instrukcja montażu:
- Lokalizacja miejsca montażu – płyta główna jest instalowana na wewnętrznej ścianie obudowy. Można ją łatwo znaleźć, ponieważ na prostopadłej do niej tylnej ściance znajdują się otwory na gniazda i złącza płyty głównej.
- Przygotowanie miejsca – jeśli zasilacz został już zainstalowany, odgarnij jego kable, aby nie przeszkadzały w montażu.
- Umieszczenie płyty głównej – dopasuj ją tak, aby jej złącza wpasowały się w otwory na obudowie. Otwory na śruby w płycie głównej powinny pasować do tych w obudowie, pod warunkiem że oba komponenty są zgodne pod względem standardu.
- Dokręcenie śrub – jeśli obudowa leży w pozycji poziomej, czynność ta powinna być łatwa do wykonania.
Krok 3 – Instalacja procesora
Procesor montuje się w gnieździe socket na płycie głównej. Niezależnie od tego, czy korzystasz z procesora marki AMD czy Intel, kolejne kroki montażu są takie same:
Instrukcja montażu procesora:
- Zlokalizuj gniazdo procesora na płycie głównej.
- Podnieś metalową dźwignię, znajdującą się przy jednym z boków gniazda.
- Umieść procesor w gnieździe, dopasowując go zgodnie ze znacznikami kierunkowymi.
- Opuść dźwignię procesora, aby zablokować go na miejscu.
Po wykonaniu tych kroków procesor jest zamontowany w płycie głównej.
Ważna uwaga: Chłodzenie procesora
Każdy procesor wymaga systemu chłodzenia. W niektórych przypadkach producent dostarcza radiator i cooler w zestawie, jednak czasem te komponenty należy dokupić osobno.
- Wszelkie informacje na temat poprawnego nakładania pasty termoprzewodzącej oraz montażu wentylatora znajdziesz w naszym artykule: Wymiana pasty termoprzewodzącej.
- Wentylator wymaga zasilania – wtyk CPU FAN powinien znajdować się w pobliżu gniazda procesora na płycie głównej. Szczegółowe informacje na ten temat znajdziesz w instrukcji płyty głównej.
Krok 4 – Instalacja pamięci RAM
Moduły pamięci RAM instalujemy w gniazdach zwanych bankami lub slotami. W większości standardowych płyt głównych znajdziesz cztery sloty na pamięć operacyjną. Najczęściej banki pamięci RAM znajdują się w bliskim sąsiedztwie gniazda procesora.
Po każdej stronie slotu znajduje się dźwignia zabezpieczająca – oto jak poprawnie zamontować moduły RAM:
Instrukcja montażu RAM:
- Zwolnij dźwignię po każdej stronie slotu.
- Umieść moduł RAM w slocie, dopasowując go zgodnie z wycięciem.
- Dociśnij moduł, aż usłyszysz kliknięcie, oznaczające prawidłowe zablokowanie dźwigni zabezpieczającej.
Po wykonaniu tych kroków pamięć RAM jest prawidłowo zainstalowana.
Ważna uwaga: Kolejność montażu modułów RAM
Moduły RAM należy mocować w odpowiedniej kolejności, aby uzyskać optymalną wydajność. Najczęściej montujemy je najpierw w drugim i czwartym slocie (licząc od gniazda procesora). Sloty te są zwykle oznaczone kolorem szarym, pomarańczowym lub niebieskim, albo opisane jako gniazda A2 i B2 lub 1 i 2.
Nie jest to jednak reguła – jeśli masz wątpliwości co do oznaczeń na swojej płycie głównej, sprawdź instrukcję obsługi lub odwiedź stronę producenta w celu potwierdzenia właściwej kolejności montażu pamięci RAM.
Krok 5 – Montaż karty graficznej
Kartę graficzną montujemy w gnieździe PCI Express, które – podobnie jak sloty RAM – jest zabezpieczone dźwignią. Instalacja karty graficznej jest stosunkowo prosta i przebiega w kilku krokach:
Instrukcja montażu karty graficznej:
- Zlokalizuj gniazdo PCI Express na płycie głównej i zwolnij dźwignię zabezpieczającą.
- Odkręć zaślepki śledzi w tylnej części obudowy – bez tego nie będziesz mógł prawidłowo umieścić karty graficznej.
- Osadź kartę graficzną w gnieździe PCI Express, delikatnie wprowadzając ją do slotu.
- Dociśnij kartę, aż usłyszysz kliknięcie, a następnie zamknij dźwignię zabezpieczającą.
- Dokręć śrubkę w miejscu wcześniej odkręconych zaślepek, aby stabilnie zamocować kartę w obudowie.
Po wykonaniu tych kroków karta graficzna jest prawidłowo zamontowana na płycie głównej.
Krok 6 – Instalacja dysków HDD i SSD
Dyski SSD występują w dwóch podstawowych odmianach:
- SSD M.2 – montowane bezpośrednio na płycie głównej (nie każda płyta główna obsługuje ten standard, warto to sprawdzić przed zakupem).
- SSD SATA – montowane w kieszeni obudowy, podobnie jak HDD, i podłączane do płyty głównej za pomocą kabla SATA.
Montaż dysku SSD M.2
- Zlokalizuj slot M.2 na płycie głównej – często jest on przykryty podłużnym, metalowym radiatorem.
- Odkręć radiator – po jego zdjęciu zobaczysz sloty przeznaczone do montażu dysku SSD M.2.
- Umieść dysk w slocie, wsuwając go delikatnie pod odpowiednim kątem.
- Dokręć śrubkę, aby zabezpieczyć dysk na miejscu.
- Usuń zaślepkę (jeśli występuje) na spodzie radiatora.
- Załóż radiator na dysk i dokręć śrubki, aby zapewnić optymalne chłodzenie.
Montaż dysków SATA (HDD i SSD)
Proces instalacji dysków SATA (zarówno HDD, jak i SSD) przebiega podobnie:
- Zlokalizuj kieszeń na dyski SATA w obudowie komputera.
- Umieść dysk w kieszeni i dokręć śrubki mocujące.
- Podłącz kabel SATA – jeden koniec wepnij do gniazda w bocznej części dysku, a drugi do gniazda SATA na płycie głównej.
Krok 7 – Podłączenie zasilania i kabli
Ostatnim etapem montażu jest podłączenie zasilacza do płyty głównej oraz innych komponentów komputera.
Instrukcja podłączania kabli zasilających:
- Podłącz 20- lub 24-pinowy kabel zasilający do dedykowanego gniazda na płycie głównej. Jest to największe złącze zasilania, więc trudno je pomylić. Jeśli masz wątpliwości, sprawdź instrukcję swojej płyty głównej.
- Podłącz 4-pinowy kabel zasilający do dedykowanego gniazda na płycie głównej (niektóre płyty wymagają 8-pinowego złącza EPS – warto to sprawdzić w instrukcji).
- Jeśli Twój zasilacz ma odpinane kable, kieruj się kolorami – np. niebieska wtyczka pasuje do niebieskiego gniazda w zasilaczu.
- Podłącz zasilanie do dysków SATA – zasilacz powinien mieć kabel MOLEX na SATA, który należy wpiąć do dysków zainstalowanych w obudowie.
- Podłącz zasilanie do karty graficznej, jeśli tego wymaga. Niektóre modele potrzebują jednej lub dwóch 6- lub 8-pinowych wtyczek. Szczegółowe informacje znajdziesz w instrukcji karty graficznej, ponieważ w tym zakresie nie ma jednolitej reguły.
Ostatni krok: Po podłączeniu wszystkich kabli włóż kabel zasilający do zasilacza, podłącz go do gniazdka i voilà – Twój komputer jest gotowy do pierwszego uruchomienia!
Sprawdź popularne kategorie